تحلیل کارت کیشوندی – مسیح‌الله صفا

جناب آقای صفا، سلام بر شما. خوش آمدید به برنامه صدای جزیره رادیو کیش.

سلام جناب خوش‌اخلاق، صبح شما و همه شنوندگان عزیزتان به خیر و شادی باشد. لازم می‌دانم این توضیح را بدهم که حمید که فرمودید، مدت زیادی است با هم تماس نداشتیم. من اکنون قریب به ۱۰ ماه است که خودم را از ریاست جامعه هتلداران بازنشسته کرده‌ام. اکنون مشاور عالی کشور و جزیره شده‌ام و تنها نماینده گردشگری مناطق آزاد کل کشور در مجمع ملی هیئت رئیسه تشکل‌های صنفی گردشگری کشور هستم. در جزیره حضور دارم، در جزیره ساکن هستم و به شما هم خیلی ارادت دارم. در خدمتم.

آقای خواب‌نما شده‌اند رئیس جامعه هتلداران. متشکرم جناب آقای صفایی. این را بگویم خدمتتان که هر تشکلی ممکن است یک رئیس داشته باشد که آن رئیس شیخ هم باشد؛ شیخ به معنای بزرگ. شما در زمانی که ریاست داشتید، هم رئیس بودید و هم شیخ جامعه هتلداران. اما اکنون رئیس هر که باشد، شیخ شما هستید جناب آقای صفایی. این را جدای از اینکه بخواهم مجیز شما را بگویم، عرض می‌کنم. این مسئله‌ای است که همه به آن واقفند و به شما نظر احترام دارند. باعث افتخار است. نباید این چنین گفتاری برقرار شود، اما من ارادت خودم را می‌بایست حتماً مطرح می‌کردم؛ چیزی که در بین ساکنان جزیره هم جاری است و با من در این قضیه موافقند.

جناب آقای صفایی عزیز، شما به هر حال هم از ساکنان قدیمی جزیره هستید و هم از فعالان اقتصادی و گردشگری در جزیره کیش. کسانی که شاید از همان اواخر دهه ۶۰ و دیگر دهه ۷۰ به این طرف، پله به پله و مرحله به مرحله با جزیره پیش آمده‌اند. در بعضی از مواقع ما پله‌ها را با همدیگر آمده‌ایم بالا، در بعضی از مواقع پله‌ای نبوده برای بالا آمدن، سطح هموار را پیش رفته‌ایم. و خدا نکند آن روزی بیاید که دوباره بخواهیم حالت سرازیری را طی کنیم و به جاهای اولمان یا دو سه پله پایین‌تر برگردیم. امیدوارم این اتفاق نیفتد.

اما به اتفاق یک موضوعی است، چه در مورد کارت کیشوندی و چه در موارد دیگر. قضیه چیز دیگری بوده، مورد چیز دیگری بوده، نقشه راه یک چیز دیگری بوده که قرار بوده به جاهای خوبی برسد، اما نرسیده و طرح عقیم مانده یا اینکه اصلاً توجهی به آن نشده یا شناختی نداشته‌اند از موضوع. نمونه‌اش همین کارت‌های کیشوندی است که واقعاً از حیض انتفاع افتاده و تازه دارند یک کارهایی می‌کنند؛ گویا کاری که باید سال‌ها پیش اتفاق می‌افتاد، یک اتفاقاتی می‌خواهد بیفتد. نظر شما در این رابطه چیست؟ بلندتر هم صحبت کنید ممنون می‌شوم.

۲۷۰ خانوار در جزیره زندگی می‌کردند و از همان ابتدا تفکر مسئولین سازمان بر این بود که جزیره پیشتافته جدا بافته است. بله، یک کارهایی را در کیش به کمک سرمایه‌گذاران و به کمک کشور برنامه‌ریزی و طراحی کردند که یکی‌اش مثلاً بستن کمربندهای ایمنی بود که از جزیره کیش تسری پیدا کرد به تهران و قانون شد. و بعد از آن آمدند کارت کیشوندی را طراحی کردند.

یک جمله معترضه بگویم که شما اگر پشت گذرنامه بعضی از کشورها را نگاه کنید، می‌بینید پشت این گذرنامه یک ادبیات و جملاتی نوشته شده که دارنده این گذرنامه از این مزیت‌ها برخوردار است. مورد کارت کیشوندی هم بر اساس همین تفکر در سطح کیش برگزار شد که کیشوندان مثلاً اگر به ضرورتی ایران کارتی وجود ندارد به نام کارت اصفهانی، کارت شیرازی، کارت گیلانی و از این کارت‌ها وجود ندارد. ولی گفتم کیش استثناست؛ همه چیزش استثناست، منطقه آزاد است، فری‌زون است.

اوایل قرار بر این بود که کیشوندان از امتیاز داشتن این کارت کیشوندی استفاده کنند. مثلاً اگر می‌خواهم مراجعه کنم به بیمارستان، بگویم من کیشوند هستم، یک تخفیفاتی برایشان در نظر بگیرند. یا من نمی‌گویم ایرلاین بلیط هواپیما همه باید به کیشوندان تخفیف بدهند، ولی بر این قرار بود که چون شرکت هواپیمایی مال خود سازمان منطقه آزاد کیش بود، به کیشوندان تخفیف بدهد. یا اینکه من کیشوند لازم است که با اولین پرواز بروم تهران؛ حالا یک مشکلی دارم، یک کار ضرب‌العجلی دارم. من نسبت به بقیه ارجحیت داشته باشم در گرفتن بلیط هواپیما.

این برای گرفتن مثلاً خیلی از امتیازاتی که معنوی است. مادی شاید اصلاً قانونی نباشد که بگوییم کسی که کارت کیشوندی دارد، باید سوپرمارکت به او تخفیف بدهد، باید غرفه‌دار دریایی تشخیص بدهد، باید… ولی اگر درست اجرا می‌شد، ما جزو ۱۰ نفر ۱۵ نفر اول بودیم که فکر می‌کنم ۱۰، ۲۰ نفر اول بله، کیشوندی گرفتیم. و بعداً در… خدا بیامرزد زمان حاج ملکی بود.

به جایی رسیده، آقای خوش‌اخلاق، که من کارت ملی‌ام توی کیفم بود، کارت ملی توی جیبم بود. وقتی می‌خواستم سوار هواپیما بشوم، کارت کیشوندی را گذاشتم آنجا که احراز هویت بشود. قبول نکردند. من دلم شکست. من کیشوند هستم، کارت کیشوندی دارم، پرس شده، غیرقابل… به اصطلاح مشخصات مندرج در کارت ملی این کارت صادر شده، شماره کارت ملی من روی این درج شده، پشتش شماره دارد.

الان می‌دانید تنها استفاده از این کارت کیشوندی این است که برخی‌ها می‌برند این را که پرسنلی که با من کار می‌کنند، می‌خواهند بروند کارت ملی بگیرند، حتماً باید تصویر کارت ملی من را بگیرند ببرند. آن شماره‌ای که پشتش نوشته شده، آن تاریخی که پشتش نوشته شده را بگیرند. فقط کارت توی جیبشان است.

بله، کارت ملی الان دیگر آن وضعیت را ندارد. کارت کیشوندی یک فرهنگ بود برای جزیره کیش. قرار بود فرهنگ‌سازی بشود در خصوص مزایای کارت کیشوندی.

سایت کیشوندی را می‌فرمایید دیگر؟

بله، آزاد کردن. توی کل دنیا، توی کل دنیا، توی کل دنیا مناطق آزاد از مالیات ارزش افزوده معاف هستند. کم‌کم در اثر همین فرمایشاتی که شما صحبت کردید یا عدم ثبات مدیریتی یا عدم علاقه مسئولین، به تدریج از زمان بعد از دکتر قاسمی دیگر این کارت کیشوندی آن اعتبار، آن ابهت، آن ارزش معنوی را که داشت، از دست داد.

یا حتی نشناختن مناطق آزاد و ویژگی‌های مناطق آزاد.

ببینید، اگر کارت کیشوندی را قبول می‌کردند، نت‌وجه تمایزی بود بین کیشوندان با سایر مردم مملکت ما. بله، همه جا با افتخار می‌گوییم ما ایرانی هستیم، خلیج همیشگی فارس مال ما ایرانیان است. بله، اینجا می‌گوییم ما کیشوند هستیم، فرق داریم با شما. رانندگی وقتی می‌کنیم، حد مجاز سرعت ۶۰ کیلومتر است، زیاد تا ۸۰ کیلومتری. ما توی این سرعت می‌رویم، ما ویرایش نمی‌دهیم، ما تخلف نمی‌کنیم، ما ساحل را خراب نمی‌کنیم.

اما من توقع دارم حتی من که بچه‌هایم بزرگ شده‌اند، حالا ۴۰، ۵۰ ساله شده‌اند، اما توقع دارم وقتی می‌خواهم بروم اسم بچه‌ام را بنویسم توی مدرسه، با آن کسی که تازه یک سال است آمده و می‌خواهد اینجا فعالیتش را شروع کند که به امید خدا یک سال، دو سال دیگر بشود کیشوند، فرق داشته باشد. کسی که یک سال است آمده با کسی که ۵ سال است هست، با کسی که ۱۰ سال است هست، این‌ها باید تفاوت داشته باشند.

این کارت کیشوندی دوباره احیا بشود، اما من فکر می‌کنم که قبل از اینکه این کار را بکنند، یک اتاق فکری درست کنند برای مدت یک هفته، برای مدت سه جلسه، برای مدت دو جلسه. این قدیمی‌های کیش را صدا کنند، بگویند آقا این مزیت‌های کی بوده، تفکر شما برای این کار چی بوده، این را لحاظ بکنند. امتیازهای کیشوندی را توی اساسنامه صدور کارت کیشوندی که دوباره کارت صادر نکنند، بدهند دست مردم و هیچ‌گونه بهایی به آن داده نشود.

چه کاری است؟ من الان کارت ملی دارم، کارت گواهینامه دارم، نمی‌دانم این‌ها را دارم. حالا یک کارت دیگر هم اضافه بشود که هیچ‌گونه مزیتی برای کیشوندان نداشته باشد، چه می‌کند؟ مثلاً چی را ثابت می‌کند؟ من می‌خواهم ثابت کنم، افتخار می‌کنم که کیشوند هستم، این کارت کیشوندی من، آی مردم بدانید.

زندگی می‌کنم، من کیشوند هستم. حتی اعتبارش جناب آقای صفا می‌تواند آنقدر برود بالا که این کارت کیشوندی را من ساکن جزیره کیش بروم توی هتل در اصفهان، در شیراز، در تهران، در هر جای دیگر این کارت را بگذارم روی پیشخوان هر مغازه و هر مرکز خدماتی، بگویم من ساکن جزیره‌ام، من کیشوند هستم. اولاً آن احترام دوچندان بشود و یک سری مزایا برای من قائل بشوند.

همان‌طور که شما فرمودید، همه‌اش مادی نیست. این کارت یعنی من کسی هستم که رفتم سختی‌های کیش را تحمل کردم و الان با کسی که سر جای خودش توی شهرش نشسته قدری تفاوت دارم و این ارزش شناخته بشود در جاهای دیگر.

موضوع کشور ما، مثلاً کسانی که رفتند جنگ، یک کارتی دارند یا قبل از ایران شما نگاه کنید، آن‌هایی که توی جنگ‌های میهنی شرکت کردند، روی لباسشان یک نشانی هست که این توی جنگ شرکت کرده، این با مردم عادی فرق می‌کند. منی که زمانی که آمدم اینجا، حالا می‌گویند دیگر از این اطلاعات به کار نبریم، دستم را گرفتم زیر کولر که آب بریزد، یک مشت آب بخورم، با کسی که وقتی آمده اینجا آب لوله‌کشی، آب شیرین، برق، نمی‌دانم فلان، ماشین‌های آنچنانی اینجا وجود داشته، بله، فرق باید داشته باشد.

بله، من وقتی می‌روم توی سازمان‌ها، ارگان‌های سازمانی، شرکت عمران، خدمات و غیره و غیره، با کسی که تازه از در وارد جزیره شده باید فرق داشته باشیم. قبلاً فرق داشتیم. این همان امتیاز معنوی است که شما فرمودید. فرق داشتیم. هر جا می‌رفتیم می‌گفتیم کیشوندیم.

ضمن اینکه آقای خوش‌اخلاق در نظر داشته باشید، من وقتی کارت کیشوندی دستم دارم، فرهنگ‌سازی بشود، من خطا نمی‌کنم، بله، من خلاف نمی‌کنم. به من بگویند به عنوان… می‌توانند توی آن اتاق فکر به بعضی از این‌ها که قدمت کارتشان یا تخصصی دارند، یک امکانی بدهند که بگویند آقا شما مثلاً پلیس نامحسوس جزیره کیش هستید.

من به خاطر اینکه تخلف رانندگی کمتر کرده بودم، چند سال پیش برای نیاز تعویض گواهینامه، نگاه کردند توی پرونده، جریمه‌ای نداری. گفتم چرا من باید جریمه بشوم؟ من پشت چراغ می‌ایستم، من کمربندم را می‌بندم، من رعایت راهنمایی را می‌کنم. به من یک کارتی دادند به اضافه ۱۰ تا دسته قبض جریمه، بله، گفتند شما به عنوان نامحسوس می‌توانی افراد متخلفی که رانندگی می‌کنند را جریمه بکنی.

درسته، برای این کارها هم الان می‌بینیم، می‌شنویم و متأسف و متعجب می‌شویم که بعضی‌ها در این کار، در رانندگی، در استفاده از امکانات جزیره، یک تخلفاتی انجام می‌دهند. ان‌شاءالله.

متشکرم جناب آقای صفا که در این گفتگو شرکت کردید و هر جا هستید ان‌شاءالله سلامت و سرزنده باشید. ایامتان به کام باشد و متشکرم. خدا نگهدار.